2010/05/28

EZPALA-Iruña maiatza 29a





Iruñean, 2010eko maiatzaren 29an
Dantza-jauziak izango dira protagonista Iruñean ospatuko den Ezpalak dantza tradizionalaren nazioarteko jaialdian
•Biarno, Baztan, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako dantzakerak.
•Maiatzaren 29an Iruñean eta 30ean Eibarren egingo da dantza
Dantza-jauziak egiteko modu desberdinak ekarriko ditu 2010eko ezpalak jaialdiak:
•Lapurdi eta Nafarroa Beherean dantza-jauziak egiteko izan diren eredu
desberdinak ekarriko ditu Maritzuli konpainiak Aiko taldearen musikak
lagunduta.
•Argia dantzari taldeak 60ko hamarkada bukaeran Zuberoan eta Nafarroan
Beherean ikasitako dantza-jauzien tradizioa aurkeztuko du.
•Biarnoko musikari eta dantzari talde batek Ossau bailarako sauts edo jauziak
eskainiko ditu.
•Luzaideko dantzariek, Nafarroa Garaia eta Behearen arteko mugan bolantek
dantzatzen dituzten jauziak ekarriko dituzte
•Baztandar dantzari talde batek baztango mutil-dantzak eskainiko ditu.
Taldeen emanaldia bukatuta dantzaldia ireki eta Aiko taldeak dantza-jauziak jotzen
jarraituko du, nahi duten guztiek dantzatu eta gozatzen jarrai dezaten.
Dantza-jauziak, genero zahar eta interesgarria
Dantza genero zahar eta intesgarria osatzen dute dantza-jauziek eta mutil-dantzek. Jean
Michel Guilcherrek dioenez, XIX. mendean hainbat idazle ohartu zen jauzien
garrantziaz, baina ongi ezagutzen ez dituenarentzat konplexutasun handia dute. S.
Harruguet-ek 1927an idatzitako hitz hauek jasotzen ditu Guilcherrek: "Dantza guztien
artean, originalenak, berezienak, originalenak, zientifikoenak esan genezake, dantzajauziak
dira".
Dantza-jauzien generoa Biarno, Lapurdi, Nafarroa Beherea, Zuberoa eta Baztan-en
dantzatzen da, baina eskualde batetik bestera ezaugarri, estilo eta dantzakera
desberdinak aurkezten ditu. Izen desberdinak erabili arren, jauziak, sauts, mutil-dantzak
eta mutxikoak, funtsean dantzasistema bera dela ikusi ahal izango dugu 2010eko ezpalak jaialdian, eta horrekin batera, genero bera dantzatzeko estilo eta ezaugarri desberdinak ezagutu ahal izango ditugu. Desagertzeko kinka larrian izan dira ordea. 60ko hamarkada hasieran jauziak oso urrituta ziren plazetatik eta ikertzaile eta sustatzaile sorta bati esker berpiztu eta plazetan sendotu dira berriz jauziak. Pierre Betti
Betelu, Jean Michel Guilcher, Migel Angel Sagaseta, Juan Antonio Urbeltz eta Claude
Iruretagoiena dira berpizkunde horren eragileetako batzuk.
Lapurdi, Nafarroa Beherea, Zuberoa, Baztan eta Bearn dira dantza-jauzien, mutxikoen
eta mutil-dantzen gordeleku naturalak. Baina horietatik haratago zabaldu eta errotu dira
eta gaur egun badira taldeak hilean behin elkartu eta plaza agerian nahiz areto itxietan
dantzatzen dituztenak, Baiona, Biarritz, Angelu, Donostian, Iruñean, Bilbon, Gasteizen
eta beste hamaika herritan, festatan nahiz festatik kanpo.
Aurtengo Ezpalak jaialdian dantza-jauziak izango ditugu ardatz, eta maiatzaren 29an
Iruñean, eta 30ean Eibarren, talde eta dantzari bikainen eskutik dantza-jauzien eredu,
estilo eta tradizio desberdinak ikusi eta ezagutzeko aukera izateaz gain, dantzaldia ireki
eta edonoren parte hartze eta gozamenerako dantza-jauzien ekitaldiek osatuko dute
ekitaldia.
Egitaraua
Maiatzak 29, larunbata, Iruñea
17:30 Kalejira alde zaharreko karriketan barna
18:00 EZPALAK, dantza-jauzien nazioarteko jaialdia Burgoen plazan. Euskal
Herriko eta atzerriko dantzen erakustaldia:
•Duguna dantza taldea - Iruñea (Nafarroa)
•Baztandarrak – Baztan (Nafarroa)
•Osseau haraneko musika eta dantza – Osseau (Biarno)
•Luzaideko bolant-dantzariak – Luzaide (Nafarroa)
•Argia dantzari taldea – Donostia (Gipuzkoa)
•Maritzuli konpainia – Baiona (Lapurdi)
Segidan: Dantzaldi irekia Aiko taldearekin.
Urtero gai desberdina, mamia berbera
Iruñeko Duguna eta Eibarko Kezka dantza taldeek antolatzen duten jaialdia gai baten
inguruan egituratzen da urtero. Hauek dira aurreko urteetako gaiak:
•2006: Ezpata-dantzak
•2007: Makila-dantzak
•2008: Arku-dantzak
•2009: Karaktere-dantzak
•2010: Dantza-jauziak
Bost urte hauetan Ingalaterra, Flandes, Frantzia, Portugal, Katalunia, Valentzia, Gaztela,
Galizia eta Euskal Herriko hainbat bazterretako dantzak eta dantzakerak ikusteko aukera
eskaini du ezpalak jaialdiak. Baina desberdintasunak baino gehiago, kultura
koreografiko guzti horien arteko antzekotasunak nabarmentzeko ahalegina da Ezpalak.
Izan ere, folkloreak herrien arteko loturak aspaldikoak direla erakusten digu, eta dantza
tradizionalak ikusiz, Europako eskualdeen artean, historian zehar behin eta berriz elkar
trukatu eta konpartitu ditugun musika eta dantzakerak ezagutzeko aukera dugu.
El festival Ezpalak de 2010 se celebrará
los días 29 y 30 de mayo en Pamplona y
Eibar
El 29 de mayo en Pamplona y el 30 de mayo en Eibar. El último fin de semana de mayo
acojerá el festival internacional de danza tradicional Ezpalak. Este festival organizado
por los grupos Duguna de Pamplona y Kezka de Eibar gira entorno a una disciplina
distinta en cada edición. Estas han sido las anteriores:
2006: Ezpata-dantzak (danzas de espadas)
2007: Makila-dantzak (danzas de palos cortos)
2008: Arku-dantzak (danzas de arcos)
2009: Karaktere-dantzak (danzas de carácter)
y en 2010.... Dantza-jauziak.
Un género, distintos estilos
Los jauzis conforman un género de danza. Dicho género se baila en Bearn, Lapurdi,
Nafarroa Beherea, Zuberoa y Baztan pero de un lugar a otro, muestra distintas
características y estilos. Aunque se utilizan distintas denominaciones, los jauziak, sauts,
mutil-dantzak y mutxikoak, En el festival Ezpalak de 2010 podremos ver que en el
fondo conforman un mismo sistema de danza, ya su vez observaremos las diferencias
entre unos estílos y otros.
Maritzuli konpainia mostrará las distintas maneras de bailar jauziak existentes en
Lapurdi y Baja Navarra, acompañada de la música del grupo Aiko. Argia dantzari
taldea mostrará las tradiciones de dantza-jauziak aprendidas en la década de los 60 en
Zuberoa y Baja Navarra. Un grupo de músicos y dantzaris del Bearn bailará los sauts
del valle de Ossau. Los dantzaris de Luzaide traerán los jauzis que realizan en la muga
entre la Baja y la Alta Navarra y un grupo de Baztandarrak mostrarán las mutildantzak
del Baztan.

Ezpalak dantza tradizionalaren nazioarteko jaialdia

Dantza jauzien aniztasuna eta batasuna aurrez aurre
Jauziak, sautsak, mutil-dantzak edo mutxikoak; izen asko aurki daitezkeen arren, dantza berbera dela ikusi ahal izango da Ezpalak jaialdian. Iruñean eta Eibarren jarri dituzte hitzorduak, hurrenez hurren, larunbat eta igandean, eta inoiz baino parte hartzaileagoa izango du aurten.euskal dantzen errepertorioaren barruan dauden «harri bitxi horietako bat» bezala sailkatu ditu dantza jauziak kezka dantza taldeko kidea den oier araolazak.
Lapurdi, Zuberoa, Nafarroa Beherea, Bearno eta Baztanen dantza zen den generoa dugu dantza jauziena. Hala ere, eskualde bakoitzean bere ezaugarri, estilo eta dantzaerak ditu eta, ondorioz, izen ezberdinak ere erabili izan dira. Hala ere, mutil-dantzak, mutxikoak, jauziak edo sautsak sistema bera dela ikusi ahal izango da asteburu honetan ospatuko den Ezpalak dantza tradizionalaren nazioarteko jaialdian. Iruñeko Duguna eta Eibarko Kezka taldeek antolatzen duten ekimen honetan gai baten inguruan dantza estilo ezberdinak batzen dira urtero. «Desberdintasunak baino kultura koreografiko horien guztien arteko antzekotasunak nabarmentzeko ahalegina» egiten dutela azaldu dute. Haien aburuz, folklorea herrien arteko lotura zaharren isla da eta, hortaz, dantzaren bidez Europako eskualdeen artean historian zehar egon diren trukeak ikus daitezke.

Aurreko edizioetan ezpata-dantzak, makil dantzak, arku-dantzak eta karaktere-dantzak jorratu ostean, dantza jauzien urtea izango da aurtengoa. Jaialdiaren aurkezpenean azaldu dutenaren arabera, desagertzeko zorian egon ziren 60ko hamarkada hasieran. Hala ere, ikertzaile eta sustatzaile sorta bati esker sendotzea lortu zuten. Horien artean, Pierre Betti Betelu, Jean Michel Guilcher, Migel Angel Sagaseta, Juan Antonio Urbeltz eta Claude Iruretagoiena aipatu dituzte. Baztan, Bearno eta Ipar Euskal Herria dituzte dantzok berezko gordeleku, baina Euskal Herri osoan hedatu eta errotu dira.

«Euskal dantzen errepertorioan daukagun harribitxi horietako bat da», azaldu du Kezka dantza taldeko kide Oier Araolazak. Haren aburuz, «kanpora eskaintzen den irudia nabarmen hausten duten» dantzak dira, «musikari dagokionez oso aberatsak eta sistema anitzak» dituztenak. Horrez gain, zirkuko dantzak izateagatik eta dituzten egiteko modu eta doinuengatik erakusten duten irudi arkaikoa nabarmendu du Oierrek. Jean Michel Guilcherrek esan zuenez, XIX. mendean hainbat idazlek bat egin zuten jauzien garrantzia nabarmentzen. Bestalde, jaialdiaren antolatzaileek S. Harruguetek 1927. urtean idatzi zuena ere jaso dute. «Dantza guztien artean originalenak, berezienak, zientifikoenak esan genezake, dantza jauziak dira».

Jaialdirako, hortaz, gai paregabea dira, eskualde ezberdinetan aurkitzen baitira. Hori dela eta, Maritxuli konpainiak Lapurdin eta Nafarroa Beherean izan diren eredu ezberdinak erakutsiko dituzte, kasu honetan Aiko taldearen musikak lagunduta. Argia taldeak, bestalde, 60ko hamarkada bukaeran berriz ere Nafarroa Beherean eta Lapurdin ikasitako dantza jauzien tradizioa erakutsiko du. Bearnoko talde bat Ossau bailarako sauts delakoekin arituko da. Luzaideko dantzarien bolantak Nafarroa Garaia eta Behearen arteko mugan dantzatzen diren jauzien erakusgarri izango dira eta, azkenik, Baztango dantzariek mutil-dantzak eskainiko dituzte. «Estilo ezberdin horiek ikusi ahalko ditugu. Horrek sistema bakar batez ari garela ikusteko aukera emango digu», iragarri du Araolazak. Dantzan adituak, bestalde, historikoki parekotasun hau onartuta ez zegoela azaldu du. «Nahiz eta momentu batzuetan pentsatu erabat diferenteak zirela, gaur egun, horren inguruan ikertu dutenek sistema bera direla esan dute, estilo eta aldaerengatik ezberdinduta».

Dantza tradizionalaren nazioarteko jaialdi hau bi egunetan ospatzen da. Lehenik eta behin, larunbatean Iruñean izango dira. Alde Zaharreko kaleetan zehar kalejira egin ondoren, 18.00etan emango diote hasiera jaialdiari Burgoen plazan. Segidan, gainera, dantzaldi irekia izango da Aiko taldearekin. Hurrengo egunean, Eibarren ospatuko da Ezpalak. Goizez egingo dute jaialdia Untzaga plazan 12.00etatik aurrera. Larunbateko talde guztiak izango dira Eibarren, Luzaideko bolant-dantzariak izan ezik. Aiko taldeak dantzaldi irekia eskainiko du eta, gero, erromeriari hasiera emango diote.

«Errepertorioa ikusita, argi izan genuen ikuskizun zati bat egingo genuela, baina beste zati batek dantza irekitzeko borondatea du», esan du Oierrek. Aiko taldekoekin jarri ziren harremanetan eta dantzaldiak antolatzeaz gain, dantza jauzien inguruan prestatu duen Urraska CD-Liburuaren aurrerapena eskainiko dute.

Ezpalak jaialdiak dantza jauziak landuko dituen urtean Aiko taldea izango da dantzaldietan. Kasualitatez, talde hau «Urraska. Dantza jauziak» CD-liburu-DVDa prestatzen ari zen. «Guretzako oso pozgarria izan da hau», esan du Araolazak. Ekainaren 12an, Durangon Dantzazale Egunaren ospakizunean egingo dute aurkezpena; hala ere, asteburu honetan aurrerapen bat ikusteko aukera egongo da. Aiko Taldeak egin eta Nevada-Renoko (AEB) Eusko Ikaskuntzen Zentroak argitaratuko duen lan pedagogiko-didaktiko bat da. Jauziei eskainitako CD-liburu honek 70eko hamarkadan Miguel Angel Sagasetak Luzaide inguruan bildutako jauzien errepertorio osoaren interpretazio musikala eskaintzen du. Oierren aburuz, musikologiaren aldetik oso ekarpen interesgarria da: «Urte dexenteko ikerketa baten ondorioa da. Musiken interpretazioa eta berreskuratutako piezak daude. Materiala oso eskura jarriko dute, partiturak eta dokumentazio askorekin». Aiko taldeak urtero egiten duen Dantzaldi Ibiltaria Egunaren edizio berezia dauka esku artean: «Jauzien errepertorioan oinarrituko da eta jauziak dantzatzeko era ezberdinak ikusteko aukera izango dugu, baita jauzi `guztiak' dantzatzeko erronka ere bai».

2010/05/20

Maskarada Iruñan



Datorren maiatzaren 22an, larunbata, Larraineko gazteakaurtengo azken Maskarada eskainiko dute Iruñean. Ohi denbezala goizean barrikadak eginen dira alde zaharreko kaletanzehar eta arratsaldean emanaldi nagusia Burgoen plazan. Aldez aurretik maiatzaren 20ean, osteguna, ZuberoakoMaskaradaren inguruko hitzaldia izanen da Ortzadar taldearenArrotsapeako aretoan (Maskarada zer den hobe ezagutzeko). Maskaradaren antolakuntza Ortzadarrek, Iruña taldea etaMuthiko alaiak taldeekin batera burutzen ari da.

Arraroa egiten zaigu maiatzaren buelta honetan maskaradaz aritzea, urteko lehen hilabeteetako kontua baita usadioz. Zuberoako maskaradak aurtengo azken agerraldia Iruñean eginen du Larraineko herriaren eskutik. Maiatzaren 22an Larraine Iruñean izanen da. Zuberoa Nafarroan.

Zuberoako maskarada (jatorrizkoa) sekula izan gabea da Nafarroan. Baionan eta Oreretan, adibidez, izana da, eta bestetik, gainerako emankizunak beste tokitako eta herrialdeetako taldeek emanak dira. Gainera, maiz, Zuberoara joateak sortzen duen nagikeria sumatu izan dugu hainbatengan, bide luzea da haraino, portuak tartean... eta euskal lurren arteko loturak ez dira espresuki geure administrazioak hobetzen ari direnak; Iruñetik Madrilera aiseago eta azkarrago joan zaitezke Iruñetik Maulera baino. Lotura naturalak galtzen ari gara eta arrotzak indartzen.

Ortzadar Euskal Folklore Elkarteak, kulturaren gaineko ardurak mugituta, hainbat ildotako lanak gauzatzen ditu aspaldidanik. Dantza eta musika eguneroko jarduera dituen arren, folklorearen beraren ikerkuntza, suspertzea, ezagutza eta aitortza ditu helburu nagusiak bere hastapenetik. Hori hala izaki, Zuberoako maskarada beste eskenatoki batean agertzeko eta jendearengana beste nolabait hurbiltzeko erronkari aurre egin dio. Maskaradak bere testuinguru naturala du, aldaezina, ezin uka. Baina oraingo honetan, egun jakin batez euskaldunon hiriburuko kaleetan barna arituko da, goizean barrikadak eta arratsaldean antzerki saioa.

Hegoaldean, oro har, “edalontziaren dantza” gisa sinplifikatu da maskaradaren (zehazki Zuberoako dantzaren) mamia. Harrigarria da nola akrobazia horrek arreta guztia hartu duen inguratzen duen elementu aberatsen osotasunari ia erreparatu gabe. Aitzina pika, Xorrotxen kantua, sorgin-guraizea, Zamaltzaina, Kabanaren predikua, ferratze-lana, ebatsitako oiloa, txirula, beltzak eta gorriak, bedeziaren lasterrak, herriko zaharren irria, kontrapas edo antrexantak, uskaz mintzatzia eta zintzür bustitzia... horiek denek (eta gehiagok) osatzen dute maskarada bat, barrikaden sinbolismotik hasi eta azken kantuaren lekukotzan buka. Maskarada da antzerkia, dantza, kantua, inauteria, poesia, herri kontakizuna... Europa osoko emankizun folkloriko aberatsenetakoa, alegia.

Norberaren gaitasunak bakarka landu eta plazaratzea areagotzen ari garen honetan, miragarria da herri-antzerkiaren arrakasta hau. Tradizioa eta modernismoa, zentzu batean, nahasten jakin dute herritarrek. Hogeita hamar bat laguneko taldea lau hilabetez herriz herri ibiltzen da igandero zaharrak eta gazteak biltzen dituen tradizio bat biziberritzen.

Eta egiazki, ikerlari askoren buruhaustea ere izan da, ez baita garbi sineste zaharren hondarrak diren, Erdi Aroko ospakizunen arrastoak, denboraren joanean eraldatutako errito sinbolikoak... Argi dagoena da metafora soziala direla gauza ororen gainetik. Maskarada inauteri besta da. Herriko gazteak bilduarazten dituen hitzordua da, mugak irekitzeko garaia, auzoa egiteko bilkura. Maskarada eta pastorala (beste adierazpide indartsua) Zuberoan harreman tresna diren gisara, kultura eta nortasunaren iraunarazle eta motor ere badira. Sekulako balioa eta indarra du horrek gizatalde batentzat, eta sarritan ez gara ohartzen. Euskara bera (Zuberoan), hein handi batean, bi kultur elementu hauei esker sustatzen eta bermatzen ari da.

Aitzitik, Frantziaren politikak aski ongi bideratu du (bere mesederako) Zuberoako bizi-baldintzen zailtasuna: industriarik eza, laborantza txikia, ekonomiaren erabateko menpekotasuna, ingelesen bakantzetako paradisu bihurtzeko arriskua... eta horrekin denarekin ere, kulturgintzan (eta kulturgintzaz) bizirik da Zuberoa.

Hitzordu berezia izanen da asteburu honetakoa. Aukera bikaina Euskal Herriko kale antzerkiaren aitzindariaz gozatzeko. Ongi etorria bedi “Monako ttipia” gurera! Zuberoko esaera zahar batek dio: “Ez da dantzaririk hobe(re)na godaletan pausatzen dena”. Zatoz tradizio hau bestela ikustera, ulertzera.

2010/05/14

Espectaculo de los dantzaris de Irurita








IRURITA.


El grupo de dantzaris ofrece un hermoso espectáculo folclórico en las fiestas de Salbatore de Irurita. Irurita, celebra la festividad de Salbatore (la Ascensión) a la usanza de la tierra, con txistularis, gaitaris, atabalaris y dantzaris, partidos de pelota, zikiro yate, carreras pedestres y de contrabandistas, deporte rural y alegres verbenas populares.


La tradicional exhibición que ofrecieron los dantzaris de la localidad después de la misa mayor y el aperitivo que compartieron los vecinos, centraron los actos festivos de Salbatore en Irurita donde, a partir de esta tarde noche del viernes se volcarán los bidasotarras a cientos para disfrutar del fin de semana. Hoy, la jornada se dedica a los niños y a los jubilados, con dianas por los caseríos y comida de hermandad para unos y otros, los más pequeños en la carpa instalada en la plaza de Rebote y los mayores en el Restaurante Olari, mientras los jóvenes harán lo propio en el barrio de Baigorri. Por la noche, habrá mutildantzak

2010/05/11

Día del Baile de la Era-Lizarra

Este sábado 8 de mayo comienzan los ensayos para aquellos dantzaris o ex dantzaris que quieran participar en el Día del Baile de la Era, que organiza Ibai Ega. Las personas que quieran practicar los bailes lo podrán hacer en la nave de Santo Domingo, los sábados 8 y 15, a las 17 horas; además del viernes 21 a las 20 horas. El Día del Baile de la Era será el próximo 22 de mayo a las 20 horas en la plaza de Los Fueros.


X. Día del Baile de la Era de Estella / Lizarrako Larraindatzaren 10. Eguna-ri buruzko informazioa.
Zer: Lizarrako Larraindantzaren 10. eguna
Noiz: maiatzaren 22an, arratsaldeko 7etan
Non: Estella-Lizarrako Foruen plazan (euria izanez gero, Lizarra Frontoian)
Egitaraua: partaideak udaletxetik atera eta Foruen plazaraino kalejira. Foruen plazan Lizarraldeko dantzen ekitaldia. Bukaera emateko, Lizarrako Larraindantza dantzatuk da.

Antolatzailea: Lizarrako Ibai-Ega Dantza Taldea
Partaideak: Lizarrako Ibai-Ega Dantza Taldea (nagusiak, txikiak eta hasiberriak) eta Lizarrako dantza talde desberdinetako dantzari ohiak. Gaiteros de Estella-Lizarrako Gaiteroak, Lizarrako Gaita eta Danborreko Gelako ikasleak, eta Aita Hilario Olazarán txistulari taldea.

2010/05/08

BERRIOFOLK 2010





Berriozarko Txori Zuri Danta Taldeak folklore jaialdi bat antolatu du, datorren maiatzaren 8rako, Ibiza eta Gaskuñatik etorritako taldeekin. Horretaz gain, hainbat ekintza antolatu dituzte giro ederra sortzeko asmoz (taloak, herri afaria, gaupasa,...).

Egitaraua:

Egitaraua honako hau da:
* 11:00 - Kalejira: Taldeen kalegira Zortzikoeta Alde Zaharretik hasita. Kale animazioa "Bizkargain fanfarrea" eta "Nafarroako albokariak" taldeen eskutik.

* 12:00 -Eguzki plazara iritsiera. (Euria egitekotan Ilargi parkean).
Taloak (Eskulan artisauak). Taldeen emanaldi laburra.

* 18:30 - Folklore jaialdia Mendialdea ikastetxeko areto nagusian Taldeen emanaldia"Doinua" Musika banda eta "Haizaldi" Gaitarien kolaborazioa.

* 22:30 - Herri afaria Polikiroldegiko Frontoian.
Txartelak Herria eta K+DA tabernetan
Prezioa: 13€

* 00:30 -05:00 ; Gaupasa Alaikirekin,
Polikiroldegiko Frontoian.

Informazio gehio; http://www.txorizuri.org/



El grupo de danzas Txori Zuri de Berriozar han preparado para el próximo 8 de mayo un festival folklórico con grupos venidos desde Ibiza y Gascuña. El día se complementa con otras actividades (talos, cena popular, gaupasa,...) todo en un ambiente festivo.


Programa:

* 11:00 - Desfile de los grupos desde Zortziko y Casco Antiguo. Animación por Berriozar con "Bizkargain fanfarrea" y "Nafarroako Albokariak"

* 12:00 - Llegada a la plaza Eguzki.(En caso de lluvia, en el parque Ilargi)
Talos (Artesanos Eskulan). Breve actuación de los grupos.

* 18:30 - Festival folclórico Salón de actos del colegio Mendialdea. Actuación de los grupos.
Colaboración de la Banda de Música "Doinua" y los gaiteros "Haizaldi.

* 22:30 - Cena popular Frontón del polideportivo.
Txartelas en Herria y K+DA
Precio: 13€

* 00:30 -05:00; Gaupasa con Alaiki
Frontón del polideportivo.


2010/05/04

2010ko EuskalHerriko Dantzari Eguna, BAIONAn

Nahiz eta eguraldia txarra izan egun polit bat pasatu zen, denontzat irekita Baionan.
Hemen duzue argazki zenbait eta bideo bat:
A pesar de tener un mal tiempo se pasó un bonito día abierto a todos.
Aquí teneis unas cuantas fotos y un video:
(“dantzan.com” web orriari esker)

Sokazko Ttunttuna Baztanen


El tambor de cuerdas del Pirineo, un instrumento musical que data de épocas medievales, amigo íntimo e inseparable del txistu, la txirula y la flauta entre nosotros, ha vuelto al Valle de Baztan. El fin de semana ha sonado en Bozate, Arizkun y Elizondo
Es tan antiguo que, aunque se le conoce entre los estudiosos y grupos de música folklorica, ni se le recordaba apenas en el Valle de Baztan, a donde ha regresado para sorpresa y curiosidad de muchos y satisfacción de todos. El salterio o tambor de cuerdas castellano-leonés, tamorino de cuerdas o chicotén de Aragón, tamborí de cordes en Cataluña y sokazko ttunttuna en Euskal Herria, instrumento tradicional de percusión o de cuerda pulsada primos hermanos en el Pirineo todos ellos y en media Europa, acompañantes de flauta, txistu, txirula y gaita, ha llegado indemne a nuestros tiempos y ahora además y felizmente ha vuelto al valle.
Se le conoce desde el límite con el Mediterráneo (en mitad de la tierra, según su definición) y el Alto Aragón, pasando por todo el sur pirenaico francés y ambos lados de Euskal Herria hasta las aguas del Cantábrico en Hondarribia. Y más allá también, en melodías palaciegas de media Europa y en humildes plazas y tabernas del pueblo llano, en paloteados, branles (Francia, Italia, Escocia, Gales...), en pasacalles, muxikoak, mutildantzak y un muy largo etcétera, interpretados por los últimos tañedores de estos antiquísimos instrumentos.
Este curioso y bello instrumento dicen que pertenece a la familia de las cítaras (cuerdas paralelas a la caja de resonancia), y es como una caja alargada de unos 90 centímetros de larga que suele colgarse con una correa o llevarse en el hueco interior del codo, sujeto entre antebrazo y brazo. En lo que es común, tiene seis cuerdas gruesas de tripa (de cordero, cerdo o de gato, igual que con estas últimas se hacía el pottón de las pelotas) sujetas con clavijas de madera para su afinación y otras fijas más pequeñas en la parte inferior, que son de dos grosores diferentes, se afinan en la tónica y dominante de la tonalidad del txistu, flauta, txirula o xirula o chiflo y se golpean con palos algo más gruesos que los del tamboril.
El salterio o sokazko ttunttuna para nosotros, además de acompañar rítmicamente, proporciona un acompañamento armónico, y tiene un puente móvil en su extremo inferior que sirve para poder cambiar la tonalidad según la flauta empleada.
A Baztan ha venido a primeros de mayo, como en aquella pieza del romancero tradicional que acompañaba, "...por mayo era, por mayo, cuando hace la calor, cuando los trigos encañan y están los campos en flor, cuando canta la calandria y responde el ruiseñor" (Romance del prisionero, Anónimo), aunque lo de "la calor" no se ha dado, al contrario más bien, con lluvias y bajadas de temperatura. En la plaza antigua de Bozate, la misma en la que ahora hay asfalto y no hace mucho un cordón de losa (la que dicen piedra Baztan) sobre la que tejían su mutildantza los vecinos, a quienes en Arizkun no dejaban festejar y les hacían "pasar bajo el pañuelo" en el baile (cosa desaparecida y para mejor), hubo músicos, gigantes y grupos de dantzaris de Gallarta (Vizcaya), de Biarno (Bearn), del Alto Aragón y de Baztan, en un hermanamiento que ha de seguir, vive Dios y por mucho tiempo.
Hasta Javier Larralde, el maixu zaharra, el patriarca de nuestros txistularis y uno de los que más sabe (el que más) se animó y salió con la comitiva, con txistu en mano y sokazko ttunttuna en el hueco del brazo, por la vieja calzada que conserva sus piedras. De Goitikoste a Behitikoste, de arriba abajo del barrio y carretera adelante hasta la plaza de Arizkun, donde siguió el jolgorio y se bailaron muxikoak hasta la cena en Elkartasuna Elkartea, en el bajo de la Herriko Etxea. Y el personal, más que encantado.

NAFARROAKO DANTZARIEN BILTZARRAren WEB BERRIA- NUEVA PAGUINA WEB DE NAFARROAKOA DANTZARIEN BILTZARRA

  OHARRA!!   Jakinarazten dizuegu 2023ko irailaren 1etik aurrera. Paguina honek ez du jarduerarik izango.   WEB PAGUINA berria dugu!!   WEBG...